Informacja o zmianach w zasadach dotyczących ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne i świadczenie wspieracjące
INFORMACJA
Działając na podstawie art. 63 ust. 16 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym
(Dz. U. z 2023 r. poz. 1429) informuję
o zmianach w zasadach dotyczących ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne
i świadczenie wspierające.
- ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
W sprawach o świadczenie pielęgnacyjne pobieranych na dotychczasowych zasadach, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 390 z późn. zm.) do których prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r., stosuje się przepisy dotychczasowe.
Osoby, którym przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym, albo od dnia wejścia w życie ustawy na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego zachowują na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane.
Wnioskodawcy, o których mowa wyżej zachowują prawo odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie, nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności.
Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego na zasadach określonych w zdaniu poprzednim jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.
Kwoty przysługującego na podstawie przepisów dotychczasowych świadczenia pielęgnacyjnego podlegają waloryzacji w trybie i na zasadach określonych w art. 17 ust. 3a-3d ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
- ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE
7 lipca 2023 r. została ogłoszona ustawa o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1429) ustawa ta zakłada przebudowę od 1 stycznia 2024 r. dotychczasowego systemu świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów poprzez:
- wprowadzenie do systemu prawnego nowego świadczenia - świadczenia wspierającego kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością w wieku od ukończenia 18 r. życia,
- zmiany w warunkach przyznawania funkcjonującego obecnie świadczenia pielęgnacyjnego
- likwidację specjalnego zasiłku opiekuńczego
Od 01.01.2024 r. świadczenie wspierające, które będzie skierowane bezpośrednio do osób z niepełnosprawnościami. Uprawnionymi do świadczenia wspierającego będą osoby z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia, które uzyskają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia - na poziomie od 70 pkt do 100 pkt. Poziom potrzeby wsparcia będzie ustalany w formie decyzji przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Natomiast przyznawanie i wypłacanie, świadczenia wspierającego na podstawie decyzji o poziomie potrzeby wsparcia, będzie na wniosek osoby z niepełnosprawnościami lub jej przedstawiciela, zadaniem Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ustawa o świadczeniu wspierającym wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. z pewnymi wyjątkami:
- od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
- od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
- od 1 stycznia 2026 r. - świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt.
Zgodnie z art. 64 ustawy, osoba wymagająca opieki:
1) na którą przyznano na podstawie przepisów dotychczasowych prawo do świadczenia pielęgnacyjnego↓5albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie zmienianej w art. 43,
2) na którą przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 43 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą może otrzymać świadczenie wspierające od dnia 1 stycznia 2024 r., także w przypadku, gdy w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia, o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy zmienianej w art. 39, o ile spełnia warunki uprawniające do tego świadczenia, z uwzględnieniem art. 9 ust. 2 i art. 26.
Świadczenie wspierające będzie przysługiwało w zależności od poziomu potrzeby wsparcia zgodnie z art. 4 ust 1 ustawy:
1) 220% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia;
2) 180% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów w skali potrzeby wsparcia;
3) 120% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia;
4) 80% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów w skali potrzeby wsparcia;
5) 60% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów w skali potrzeby wsparcia;
6) 40% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia.
Co do zasady świadczenie wspierające będzie przyznawane nie wcześniej niż od dnia ustalenia przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności dla danej osoby poziomu potrzeby wsparcia - w przypadku wniosków o wydanie decyzji w tej sprawie złożonych w roku 2024, wojewódzkie zespoły orzekające będą ustalać poziom potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku (a nie, jak w docelowym rozwiązaniu, od dnia posiedzenia zespołu). Takie rozwiązanie zapewni w początkowym okresie obowiązywania ustawy możliwość otrzymania przez osoby z niepełnosprawnościami świadczenia wspierającego za cały okres oczekiwania na wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia (art. 65 ust. 3 U.S.).
W przypadku, gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyły wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, postępowanie z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego zawiesza się do czasu rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.
W przypadku podjęcia zawieszonego postępowania, o którym mowa wyżej, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się po dokonaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.
Wypłata świadczenia pielęgnacyjnego podlega wstrzymaniu, jeżeli osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.
W przypadku odmowy przyznania osobie wymagającej opieki świadczenia wspierającego lub pozostawienia wniosku o to świadczenie bez rozpatrzenia, odpowiednio świadczenie pielęgnacyjne, wypłaca się od miesiąca, w którym wstrzymano jego wypłatę do końca okresu na jaki je przyznano, jeżeli osoba spełnia warunki określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
Świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych i o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r., nie przysługują, jeżeli osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego.
Za nienależnie pobrane świadczenie pielęgnacyjne uważa się świadczenie wypłacone za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające.
W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne zachowuje, do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki, prawo odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego, chyba że zgon osoby wymagającej opieki nastąpił przed dniem 1 stycznia 2024 r.
- ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE NA NOWYCH ZASADACH OD 01.01.2024r.!
Zgodnie z nowelizacją ustawy o świadczeniach rodzinnych osoby uprawnione do świadczenia pielęgnacyjnego na dotychczasowych zasadach mają możliwość nadal pobierania świadczenia bądź zrezygnować z pobierania ŚP i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne od 1 stycznia 2024r. będzie przysługiwać:
1) matce albo ojcu,
2) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 oraz z 2022 r. poz. 2140) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
3) opiekunowi faktycznemu dziecka,
4) rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka predykcyjnego, – jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Ponadto, gdy opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną w wieku do ukończenia 18 roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniem niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego podwyższa się o 100 % na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.
Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18 roku życia od 01.01.2024r. może otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach z możliwością podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń.
